DUBAJ, Zjednoczone Emiraty Arabskie (AP) – Iran rozpocznie wzbogacanie uranu tysiącami zaawansowanych wirówek w swoich dwóch głównych…
DUBAJ, Zjednoczone Emiraty Arabskie (AP) – Iran rozpocznie wzbogacanie uranu za pomocą tysięcy zaawansowanych wirówek w swoich dwóch głównych obiektach nuklearnych w Fordo i Natanz, oznajmił w piątek organ nadzoru nuklearnego ONZ, jeszcze bardziej zwiększając napięcie w związku z programem Teheranu wzbogaca się na poziomie bliskim broni.
W zawiadomieniu Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej wspomniano jedynie, że Iran wzbogaca uran za pomocą nowych wirówek do czystości 5%, czyli znacznie poniżej obecnych 60%, co prawdopodobnie sygnalizuje, że nadal chce on negocjować z Zachodem i nadchodzącą administracją nowo wybranego prezydenta Donalda Trumpa.
Nie jest jednak jasne, jak Trump zachowa się wobec Iranu po objęciu urzędu, zwłaszcza że Iran w dalszym ciągu grozi atakiem na Izrael w trakcie wojny z Hamasem w Strefie Gazy i tuż po rozpoczęciu zawieszenia broni w Libanie. Trump wycofał Amerykę z porozumienia w 2018 r., uruchamiając serię ataków i incydentów na całym Bliskim Wschodzie.
Misja Iranu przy ONZ nie odpowiedziała na prośbę o komentarz w sprawie raportu MAEA. Teheran groził szybkim postępem w realizacji swojego programu po Radzie Gubernatorów MAEA potępił Iran na listopadowym spotkaniu za brak pełnej współpracy z agencją.
W oświadczeniu MAEA przedstawiła plany, o których poinformował ją Iran, które obejmują dostarczanie uranu do około 45 kaskad zaawansowanych wirówek IR-2M, IR-4 i IR-6.
Kaskady to grupa wirówek, które obracają razem gazowy uran w celu szybszego wzbogacenia uranu. Każda z tych zaawansowanych klas wirówek wzbogaca uran szybciej niż podstawowe irańskie wirówki IR-1, które były głównym narzędziem irańskiego programu atomowego. MAEA nie podała szczegółowo, ile maszyn będzie w każdej kaskadzie, ale Iran umieścił w przeszłości około 160 wirówek w jednej kaskadzie.
Nie jest jasne, czy Iran zaczął już dostarczać uran do wirówek. Teheran na razie nie jest jednoznaczny co do swoich planów. Jednak rozpoczęcie wzbogacania na poziomie 5% daje Teheranowi zarówno przewagę w negocjacjach z Zachodem, jak i kolejny sposób na zwiększenie presji, jeśli nie podoba mu się to, co usłyszy. Poziom wzbogacenia na poziomie broni wynosi około 90%.
Od upadek porozumienia nuklearnego Iranu z mocarstwami światowymi w 2015 r po jednostronnym wycofaniu się Stanów Zjednoczonych z porozumienia w 2018 r. kontynuowano wzbogacanie jądrowe nieco poniżej poziomu dopuszczalnego dla broni. Agencje wywiadowcze USA i inne oceniają, że Iran nie rozpoczął jeszcze programu zbrojeniowego.
Departament Stanu USA oświadczył w oświadczeniu dla Associated Press, że jest „głęboko zaniepokojony oświadczeniem Iranu, że wybiera ścieżkę ciągłej eskalacji zamiast współpracy z MAEA”.
„Kontynuacja przez Iran produkcji i akumulacji uranu wzbogaconego do 60% nie ma wiarygodnego uzasadnienia cywilnego” – dodał.
Iran, jako sygnatariusz Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, zobowiązał się zezwolić MAEA na odwiedzanie jego obiektów nuklearnych, aby zapewnić pokojowy charakter jego programu. Teheran zgodził się także na dodatkowy nadzór ze strony MAEA w ramach porozumienia nuklearnego z 2015 r., na mocy którego zniesiono sankcje w zamian za drastyczne ograniczenie swojego programu.
Jednak przez lata Iran ograniczał dostęp inspektorów do miejsc, nie odpowiadając jednocześnie w pełni na pytania dotyczące innych miejsc, w których w przeszłości odkryto materiały nuklearne po zerwaniu umowy.
Irańscy urzędnicy w ostatnich miesiącach w tym Najwyższy Przywódca Ajatollah Ali Chamenei I reformistyczny prezydent Masoud Pezeshkianzasygnalizował chęć negocjacji z Zachodem. Ale Iran przeprowadził także dwa ataki na Izrael w trakcie wojny.
Kazem Gharibabadi, irański dyplomata, w poście na platformie społecznościowej poinformował, że spotkał się z unijnym dyplomatą Enrique Morą, krytykując Europę jako „egocentryczną” przy jednoczesnym „nieodpowiedzialnym zachowaniu”.
„Jeśli chodzi o kwestię nuklearną Iranu, Europa nie okazała się poważnym graczem z powodu braku pewności siebie i odpowiedzialności” – napisał Gharibabadi.
Ze swojej strony Mora opisał „szczerą dyskusję” z Gharibabadim i innym irańskim dyplomatą. Rozmowy te obejmowały „wsparcie militarne Iranu dla Rosji, które musi się zakończyć, kwestię nuklearną wymagającą rozwiązania dyplomatycznego, napięcia regionalne (ważne, aby uniknąć dalszej eskalacji ze wszystkich stron) i prawa człowieka” – napisał w X.
___
Współautor prasowy Jamey Keaten w Genewie przyczynił się do powstania tego raportu.
Prawa autorskie © 2024 Associated Press. Wszelkie prawa zastrzeżone. Materiał ten nie może być publikowany, emitowany, pisany ani redystrybuowany.
